Afleiden werkt. Ik lees een boek, maai het gras en kijk graag voetbal.

We hebben in 2021 een aantal bekende of minder bekende Nederlanders 5 vragen voorgelegd over zijn of haar mentale gezondheid. Dit zijn de antwoorden van Hubert Bruls (55), burgervader van Nijmegen. ‘Afleiden werkt voor mij. Ik lees een boek, maai het gras en kijk graag voetbal.’

Mentaal gezond zijn. Wat betekent dat voor u?

“Mentale gezondheid betekent voor mij rust hebben om alle gedachten goed te kunnen ordenen. Of met andere woorden: niet gejaagd zijn. Ik heb in mijn werk als burgemeester van Nijmegen met veel verschillende zaken te maken, en kan me soms behoorlijk druk maken. Daarnaast heb ik ook een privéleven; een gezin, familie, vrienden, kennissen. Op sommige momenten lopen werk en privé behoorlijk door elkaar. Juist dan is het voor mij belangrijk om mijn grenzen te bewaken – tot hier en niet verder − en rust in mijn hoofd te creëren. Simpelweg door iets heel gewoons te doen. Een voetbalwedstrijd op televisie kijken bijvoorbeeld.”

Wanneer was u zich voor het eerst bewust van uw geestelijke gezondheid en hoe belangrijk was dit?

“Ik denk dat ik me daar voor het eerst bewust van was toen ik 16 of 17 was, aan het einde van mijn middelbareschooltijd. Tijdens de voorbereidingen voor het eindexamen kwam ik erachter dat je niet non-stop kunt blijven leren, omdat anders de stress en spanning te hoog oplopen. Ik was toen al een fervent voetballiefhebber en om leren met het aangename af te wisselen keek ik op woensdag- en zondagavond – er was toen nog niet dagelijks voetbal op televisie – met veel genoegen naar samenvattingen van Europese clubs. Ik denk dat dit een ontzettend belangrijke periode in mijn leven is geweest, waarin ik heb geleerd dat werk en plezier prima te combineren zijn.”

Steeds meer jongeren worstelen met mentale problemen. Hoe was dat bij u op die leeftijd?

“Écht lastige periodes heb ik nooit gekend, maar het kwam wel voor dat ik me één of twee dagen wat terneergeslagen voelde. Mentale gezondheid was 40 jaar geleden ook niet echt een onderwerp waar veel over gepraat werd. Misschien omdat ik er zelf niet mee bezig was, maar ik kan me ook niet herinneren dat het in mijn omgeving speelde. Dat er nu veel opener over mentale problematiek wordt gesproken, vind ik een zeer goede ontwikkeling.”

Wat doet u om mentaal gezond te blijven? En lukt dat altijd?

“Wat voor mij heel goed werkt, is mezelf afleiden. Dat doe ik voornamelijk thuis. Ik lees bijvoorbeeld graag een boek, maai het gras of kijk een film of voetbalwedstrijd op televisie. Wat ook werkt, is op vakantie gaan. Daar doe je andere dingen dan in je vertrouwde omgeving, zowel mentaal als fysiek, en dat leidt ook af. Mentaal in evenwicht blijven is in mijn optiek geen kwestie van bijvoorbeeld mediteren en volledig loslaten, want helemaal loslaten hoeft niet van mij en dat kan ook niet als burgemeester. Gewoon een paar uur iets anders doen, is al voldoende. Natuurlijk lukt dat niet áltijd. Soms ga ik teveel in mijn werk op en ontbreekt het me aan tijd. Waar ik me wel bewust van ben, is dat het geen zin heeft om een vol hoofd nog voller te maken, door alsmaar over een onderwerp na te denken. In drukke periodes zoek ik het in kleine dingen, zoals een lekker ontbijt ’s morgens, voordat ik naar het stadhuis ga. Bescheiden momentjes, met een groots effect op je mentale gesteldheid.”

Als u mensen om wie u geeft een wijze les mocht geven over hoe je mentaal overeind blijft, welke zou dat dan zijn?

“Deel het met iemand in je omgeving als je niet lekker in je vel zit. Blijf er niet mee zitten, maar open het gesprek. Dan zul je zien dat veel mensen jouw gevoel herkennen en je graag willen helpen. Vind je het lastig om een bekende in vertrouwen te nemen, weet dan dat er in elke stad en in elk dorp hulpverleners zijn die je steun en hulp kunnen bieden. Realiseer je te allen tijde dat mentale problematiek iets van alledag en alle leeftijden is. Niets om je voor te schamen dus.”