Zicht op concrete afspraken rond (cruciale) ggz

Op 11 april debatteerde de Tweede Kamer met minister Helder en staatssecretaris Van Ooijen over ggz en suïcidepreventie. De Nederlandse ggz schreef Kamerleden inbreng, samen met cliëntenorganisatie MIND en de belangenbehartigers van zorgverleners, het Nederlands Instituut van Psychologen en de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie. De vier organisaties stellen dat de seinen in de ggz op rood staan, met opnieuw toegenomen wachttijden, druk op de cruciale capaciteit van complexe ggz en hobbels die het versterken van de mentale gezondheid dwars zitten. In het debat blijken Kamerleden de zorgen van de sectorpartijen te delen.

Ga naar het volledige debat en stenogram.

Wachttijden

In iedere inbreng van de Kamerleden klonk onvrede door over de wéér toegenomen wachttijden. Dit ondanks de afspraken in onder meer het Integraal Zorgakkoord om deze te laten slinken. In het debat passeerden diverse oorzaken de revue, zoals een toename van de mentale aandoeningen en daarmee vraag naar ggz en tekorten aan personele capaciteit in de sector. Diverse partijen wijzen ook op knelpunten in het stelsel, zoals onvoldoende inkoop of onvoldoende voldoen aan de zorgplicht.

Cruciale ggz

Een week vóór het debat kwam minister Helder met een Kamerbrief over de voorgang van de aanpak voor cruciaal aanbod van complexe ggz. Daarin werd duidelijk dat onder meer VWS, de NZa, zorgverzekeraars, zorgverleners en zorgaanbieders tot afspraken zijn gekomen om te voorkomen dat dit aanbod verdwijnt. Dit moet al voor de zorginkoop in 2025 resultaat hebben voor acute zorg, outreachende zorg, beveiligde zorg, klinische zorg en hoogspecialistische zorg. De Nederlandse ggz, de NFU, de NVvP, de NVZ en ZN zullen in afstemming met MIND aan de slag gaan om de aanpak voor cruciale ggz verder uit te werken voor inkoopjaar 2026. Kamerleden geven aan dat afspraken fijn zijn, maar dat het hen vooral om concreet resultaat gaat en dat ze tot nu toe veel vertraging ervaren.

Naar bekostiging van het Verkennend Gesprek

Kamerleden stelden vragen bij -de bekostiging van- het Verkennend Gesprek. Deze aanpak moet leiden tot snellere triage, sneller passende ggz voor wie dat nodig heeft of passende andere ondersteuning. Problemen rondom de bekostiging dreigen de initiatieven echter in de kiem te smoren. Aanvankelijk doet de minister het voorkomen alsof voor het lopende jaar de facultatieve bekostiging soelaas biedt, maar die afspraak blijkt gedurende het debat toch nog niet rond. Ook is er nog geen oplossing vanaf 2025, maar de minister geeft aan dat ze dicht bij een afspraak zitten en zal de Kamer daar binnenkort over informeren. Daarbij gaat het ook om het vrijstellen van het eigen risico voor het Verkennend Gesprek, zodat verzekerden deze zorg niet gaan mijden.

Onbegrepen gedrag

Een deel van het debat gaat over de toename van onbegrepen gedrag. Dit onderwerp heeft bij de Vaste Kamercommissie voor Justitie en Veiligheid (J&V) al tot een parlementaire verkenning geleid, waar de Nederlandse ggz inbreng voor heeft geleverd. Kamerleden bevragen de minister naar de relatie tussen wachttijden in de ggz en deze toename. De minister geeft aan dat oorzaken van onbegrepen gedrag divers zijn. Bestaanszekerheid, woonvoorzieningen, schuldenproblematiek, verslavingsproblematiek en ook mentale problematiek kan daar een rol in spelen. De minister geeft aan dat ze samen met haar ambtgenoot van J&V werkt aan een werkagenda, en dat er ook een betaaltitel moet komen voor zorg rondom deze aanpak.

Toezeggingen en tweeminutendebat

Er is een tweeminutendebat aangevraagd door Kamerlid Claassen (PVV), maar met als eerste spreker Kamerlid Westerveld (Gl-PvdA). Dat betekent dat er nog moties worden ingediend naar aanleiding van dit debat.

Verder zijn enkele toezeggingen gedaan:

• Uiterlijk half mei komt minister Helder met een brief met daarin de afspraken rondom het Verkennend Gesprek, inclusief vrijstelling eigen risico;
• Medio mei volgt de inhoudelijke beleidsreactie van de Algemene Rekenkamer voor de begroting van VWS. Daarin worden ook financiële prikkels als het budgetplafond en ZPM meegenomen;
• Voor het zomerreces zal minister Helder reageren op een brief van de systeemtherapeuten over hoe hun inzet in de toekomst geborgd kan blijven;
• Voor het zomerreces stuurt minister Helder een Kamerbrief inzake datadeling (Honos+) met de NZa door zorgaanbieders;
  o Als de werkagenda over de ggz-keten en onbegrepen gedrag tussen VWS en J&V rond is, wordt de Tweede Kamer geïnformeerd. Deze toezegging wordt niet opgesomd maar is wel aan de orde geweest.

De Nederlandse ggz zal het inbrengen van -en stemmingen over- moties met interesse volgen.