Beweging van zorg naar gezondheid wel genoemd, maar financieel niet ingevuld

Reactie hoofdlijnenakkoord:

‘Preventie meer centraal, inclusief sport en bewegen, om de gezondheid te verbeteren, gezondheidsverschillen te verkleinen en de zorgvraag te beheersen.’ Dit is een van de punten in de zorgparagraaf in het akkoord op hoofdlijnen dat PVV, VVD, NSC en BBB hebben afgesloten. Psychologen, psychiaters en ggz-instellingenvinden het goed te zien dat er aandacht is voor preventie, maar vragen zich af hoe deze plannen financieel worden ondersteund.

In de budgettaire bijlage zien we namelijk een tegengestelde beweging. Hierin staat: ‘Op begrotingen staan een groot aantal subsidiebudgetten terwijl de effectiviteit en doelmatigheid van de middelen vaak niet of onvoldoende zijn bewezen. Voorbeelden zijn subsidies voor gezonde leefstijl, inclusiviteit, participatie en medezeggenschap. Daarom worden de budgetten voor subsidies op de begrotingen structureel verlaagd met 1 miljard euro.’

Ook vinden de Nederlandse ggz, NVvP en het NIP het teleurstellend dat er verder in het onderhandelaarsakkoord geen aandacht is voor mentale gezondheid. In de uitwerking van preventie zien we dan ook graag de inzet op mental health in all policies uitdrukkelijk terug komen. Het doel is om een samenleving te creëren waarin alle beleidsmaatregelen bijdragen aan een gezonde geestelijke toestand voor iedereen.

Voorkomen van zorg, hoe wordt dat versterkt?

Ook wordt in de financiële bijlage niet uitgelegd hoe de vier partijen de eerstelijnszorg en de beweging richting het integraal zorgakkoord willen versterken. Om zorg in de toekomst toegankelijk en betaalbaar te houden, is het belangrijk om mensen met (ernstige) psychische problemen tijdig de juiste zorg of ondersteuning te bieden. De ggz-sector werkt daarom intensiever samen met huisartsen en gemeenten. Passende zorg kan ggz-zorg zijn, maar soms is ondersteuning vanuit het sociaal domein, zoals schuldhulpverlening of activiteiten in een buurthuis, beter. Hierdoor krijgen gemeenten meer verantwoordelijkheden, terwijl de financiële middelen afnemen. Er is bijvoorbeeld geen extra geld voor het gemeentefonds in het akkoord opgenomen.

Uitgaven zorg worden bevroren

Een positief punt is dat de vier partijen willen doorgaan met de hoofdlijnenakkoorden in de zorg, zoals het Integraal Zorgakkoord. Ze bevriezen echter het macrokader en de volumegroei op het niveau van het einde van het IZA, wat 590 miljoen euro moet opleveren. Dit legt extra druk op de zorgsector omdat de vraag naar zorg zal toenemen, maar de uitgaven niet.

Aanpak personeelskrapte in de zorg

De psychiaters, psychologen en de ggz-instellingen vinden het goed te lezen dat het aanpakken van personeelskrapte in de zorg prioriteit krijgt. Het is van belang dat er voldoende goed opgeleide professionals zijn. De ggz moet een aantrekkelijker sector worden en blijven. We moeten gezamenlijk ons best doen voldoende personeel aan te trekken en in de sector te behouden. Werkplezier, minder administratieve lasten en meer professionele autonomie en zeggenschap helpt hierbij. Wij werken graag mee aan de uitwerking van dit belangrijke thema.

Verlaging eigen risico

Het akkoord bevat plannen om het eigen risico in de zorgpolis te verlagen van 385 euro naar 165 euro per 2027, met een maximum van 50 euro per behandeling. Dit maakt de zorg betaalbaarder voor mensen met een laag inkomen, terwijl het besef blijft dat zorg geld kost, verwachten de NVvP, NIP en de Nederlandse ggz.

Geen extra bezuiniging op jeugdzorg

De extra bezuiniging van 511 miljoen euro op de jeugdzorg lijkt van tafel. Staatssecretaris Van Ooijen noemde deze eerder al onuitvoerbaar. NVvP, NIP en de Nederlandse ggz hebben samen met andere organisaties fel tegen deze bezuiniging gelobbyd en is optimistisch over de opname hiervan in het akkoord. Verder zijn de partijen van plan om gewoon door te gaan met de uitvoering van de Hervormingsagenda Jeugd.

Mensen met ‘verward gedrag’ krijgen sneller hulp

Het akkoord zegt dat mensen met onbegrepen gedrag sneller de hulp moeten krijgen die ze nodig hebben. Daarom moeten de politie en de geestelijke gezondheidszorg (ggz) beter samenwerken. We kijken uit naar hoe deze partijen dit vorm willen gaan geven. Deze samenwerking is al ingezet, en voor verdere stappen heeft de Nederlandse ggz dit voorjaar hiervoor een voorstel gedaan.

Toekomstige stappen

Het is de bedoeling dat Richard van Zwol als formateur de komende weken bewindslieden gaat zoeken. Na hun beëdiging schrijft het nieuwe kabinet een regeerprogramma waarin de belangrijkste punten uit het Hoofdlijnenakkoord gedetailleerd worden uitgewerkt. Wij willen graag nadrukkelijk meedenken om de problemen in de ggz het hoofd te bieden. NVvP, NIP en de Nederlandse ggz roepen de partijen op serieus werk te maken van preventie en het versterken van de mentale gezondheid.