‘Extra geld voor lonen in ggz loont’

“Minister Helder, maak een half miljard euro vrij voor de lonen in de ggz. Om toegankelijkheid en beschikbaarheid van geestelijke gezondheidszorg op peil te houden is deskundig personeel cruciaal. We moeten medewerkers voor de ggz dus aantrekken en behouden, en daarvoor is compensatie van de inflatie in het loon belangrijk. Maar instellingen kunnen dat niet alleen betalen. Hulp van de minister is nodig", aldus Ruth Peetoom, voorzitter van de Nederlandse ggz.

De cao van de ggz-sector loopt weliswaar tot eind 2024, maar tot die tijd kan niet worden gewacht, zegt Peetoom. “De actualiteit heeft ons ingehaald. De wereld is sinds het voorjaar van 2022 flink veranderd en net als alle medewerkers in de zorg, voelen ook de mensen die werken in de ggz, de gestegen kosten flink in hun portemonnee. Daarom willen we de lonen heel graag nog tijdens de lopende cao verhogen.”

‘Neerwaartse spiraal doorbreken’

Een loonsverhoging is niet alleen nodig om de zorgmedewerkers te compenseren voor deze dure tijden, vervolgt Peetoom, maar ook om uit een neerwaartse spiraal te komen . “Als we de lonen verhogen zonder extra middelen, zullen de werkgevers minder personeel kunnen aannemen, wat de werkdruk extra verhoogt voor de zittende medewerkers. Dit geeft weer het risico tot extra uitstroom of ziekteverzuim. Juist de geestelijke gezondheidszorg merkt een extra toenemende vraag naar psychische hulp als mensen meer zorgen hebben om het hoofd (financieel) boven water te kunnen houden. En zonder loonsverhoging zullen de mensen in de zorg, en specifiek in de ggz, deze druk dus extra hard merken; bij henzelf en door de problemen van anderen die de ggz nodig hebben.

Maar extra loonruimte is voor ggz-instellingen net als voor veel zorgorganisaties niet volledig beschikbaar, omdat zij voor hun financiering afhankelijk zijn van gemeenten en zorgverzekeraars. Daarnaast hebben onze leden het financieel extra moeilijk gezien de financiele negatieve impact op de tarieven sinds de invoering van het nieuwe bekostigingsysteem.”

In geestelijke gezondheidszorg meeste vacatures

Het verhogen van de salarissen is ook hard nodig om aantrekkelijk te blijven als ggz. Peetoom: “De ggz-sector heeft al de hoogste vacaturegraad in de zorg: 65 vacatures per duizend banen. In de gehele zorg is dat 44 vacatures. Daarom moet de loonontwikkeling in de ggz in de pas blijven lopen met bijvoorbeeld die van de ziekenhuizen, maar ook van de overheid (gemeenten, ggd) en sociaal domein. Met de loonstijgingen die om ons heen worden afgesloten, kan de ggz niet niks doen. Alleen hebben de ggz-aanbieders hiervoor niet de middelen, omdat ze het financieel maar nét redden.

Grote verliezen

Ggz-instellingen lijden flinke verliezen, zo werd eind vorig jaar aangetoond in een onderzoek dat de NZa publiceerde naar de omzetontwikkeling in de Zvw ggz bij ggz-aanbieders in 2022. Ook de banken en accountants maken zich zorgen over de continuiteit van ggz-aanbieders. Een van de oorzaken is het nieuwe bekostigingssysteem, waarvoor de tarieven niet kloppen. De NZa doet inmiddels onderzoek naar een tussentijdse aanpassing van de ggz-tarieven per 2024. Tot die tijd zijn ggz-aanbieders afhankelijk van hun financiers om afspraken te maken waarmee personeel goed beloond kan worden, en er noodzakelijke investeringsruimte is. Peetoom: “Wij roepen daarom minister Helder op haar standpunt te herzien en wel geld vrij te maken voor de lonen, zodat al die mensen die behandeling, begeleiding en ondersteuning nodig hebben, kunnen blijven rekenen op al die onmisbare medewerkers met hart voor de ggz. Ze zijn het allemaal waard.”