Belangrijkste knelpunten ggz in kaart: Steeds meer mensen vragen hulp, toegang tot zorg voor mensen met complexe problematiek staat onder druk

Het Zorginstituut Nederland brengt in het signalement 'Niemand kan het alleen' belangrijke thema’s en uitdagingen in de zorg rondom psychische problemen in kaart. Steeds meer mensen vragen hulp, vooral jongeren en mensen in een achterstandspositie. En de toegang tot zorg voor mensen met complexe psychische problemen staat onder druk. Deze knelpunten herkent de Nederlandse ggz. Voorzitter Ruth Peetoom: “Vooral de zorg en ondersteuning voor mensen met complexe problematiek is onvoldoende toegankelijk.”

Het is goed om te zien dat in dit onderzoek wordt gezien dat de ggz-sector al veel doet om de problemen aan te pakken, aldus Peetoom. “Bijvoorbeeld vanuit de afspraken die zijn gemaakt in het Integraal Zorgakkoord, het Gezond en Actief Leven Akkoord, de Hervormingsagenda Jeugd, maar ook uit de andere initiatieven die lopen om deze knelpunten op te lossen. Alleen kunnen we het niet alleen als sector. Investeren in het versterken van de mentale gezondheid is hard nodig in Nederland.”

Oplossingen

Het Zorginstituut schetst in het rapport ook oplossingsrichtingen:

• Maak psychische kwetsbaarheid bespreekbaar in de samenleving en onderken het belang van mentale gezondheid, vooral bij jongeren en mensen in een achterstandspositie
• Versterk de mogelijkheden van het sociaal domein
• Werk vanuit het sociaal domein, de huisarts en ggz samen aan de juiste zorg op de juiste plek

Het Zorginstituut ziet zichzelf als regiehouder van deze oplossingsrichtingen en benadrukt dat het belangrijk is dat alle partijen in de ggz deze in gezamenlijkheid oppakken: patiënten/naasten, professionals, zorgaanbieders, financiers en overheidspartijen.

‘Pakken de handschoen op’

De aanbieders verenigd in de Nederlandse ggz herkennen de oplossingsrichtingen vanuit de gemaakte afspraken, en vinden het belangrijk om hieraan vorm te geven. Peetoom: “Er gebeurt al veel en er zijn ook goede afspraken over gemaakt in het Integraal Zorgakkoord die volop in uitvoering zijn. Wij vinden het essentieel om met andere partijen gezamenlijk verder te werken aan het bevorderen van passende zorg voor mensen met psychische problemen.”

‘Geen financiële ruimte’

Daarvoor zijn wel een aantal randvoorwaarden nodig die zijn afgesproken in het Integraal Zorgakkoord. Peetoom: “In de huidige situatie is er onvoldoende geld om de zorg beter toegankelijk te maken voor de meest kwetsbaren. En ik vind het vervelend om weer over financiën te beginnen, maar feit is en blijft dat aanbieders van geestelijke gezondheidszorg financieel in zwaar weer zitten. Een derde dook over 2022 in de rode cijfers. De tarieven zijn volstrekt onvoldoende, terwijl er nog ruimte is omdat niet de maximumtarieven worden betaald.”

“Wij roepen gemeenten, zorgverzekeraars, en zorgkantoren op om daar naar te handelen. Veel ggz-aanbieders hebben bijvoorbeeld geen financiële ruimte om de aankomende loonsverhogingen te betalen, laat staan dat ze ruimte hebben voor innovatie, onderhoud en investeringen. Ook heeft de ggz-sector te maken met een stijging van (energie)kosten, hogere inflatie, een hoger ziekteverzuim en krapte op de arbeidsmarkt, waardoor ze meer zzp’ers moeten inhuren. Bij lopende contracten is hier geen rekening mee gehouden. De door het Zorginstituut voorgestelde oplossingsrichtingen zijn nodig en daarbij ook meer geld.”

Meer weten?

Download het rapport.