Zijn we verbonden? Onder dat thema startte de netwerkbijeenkomst volwaardig burgerschap op 4 juli jl. Deze keer onder leiding van Fred Paling, bestuurder bij GGZ inGeest en portefeuillehouder van het waardenetwerk volwaardig burgerschap vanuit het bestuur van de Nederlandse ggz. Het netwerk richt zich op twee bovenliggende aanpakken die van belang zijn voor meer volwaardig burgerschap: herstelgericht werken en netwerksamenwerking. En op de domeinen Wonen en Werk. Tijdens de aparte sessies van deze themagroepen gingen deelnemers met elkaar in gesprek over volgende onderwerpen:
- Herstelgericht werken: de aansluiting tussen onderwijs en praktijk.
- Netwerksamenwerking: wat betekent dit voor je interne organisatie?
- Wonen: Hoe leer je je organisatie om te verbinden met de wijk?
- Werk: Hoe implementeer je Coral zodat mensen meer kans hebben om werk te behouden
In het plenaire deel gingen Femmianne Bredewold en Dide Hoop in op het thema ‘Zijn we verbonden’.
Rol van buren en buurtgenoten
Femmianne Bredewold onderzoekt al zo’n 20 jaar hoe deze groepen kunnen worden ingesloten in onze samenleving, in de context van de participatiesamenleving die meer steun van familie en informeel netwerk verwacht. Zij richt zich in haar onderzoek op alledaags burgerschap voor mensen met verschillende soorten beperkingen.
Wat mag je verwachten van buren en buurtgenoten?
Femmianne ziet dat in beleid relaties vaak op één hoop gegooid: ‘iedereen moet meer doen om inclusie mogelijk te maken’. Maar in de praktijk hebben verschillende relaties hun eigen codes en regels. Naarmate er meer sociaal-emotionele afstand is, bijvoorbeeld bij buurtgenoten of de bakker in de wijk, worden evenwicht en wederkerigheid in de relatie belangrijker. Het werkt niet om buren in een vrijwilligersrol te duwen, en meer vragen aan mantelzorgers leidt tot overbelasting. Koester lichte contacten, zoals aandacht en beleefdheid, dat mensen helpt om zich thuis te voelen in hun omgeving. En investeer in netwerken, deze ontstaan niet spontaan maar moeten actief worden ondersteund en georganiseerd, vooral voor kwetsbare burgers. Professionele ondersteuning en getrainde vrijwilligers zijn cruciaal om actieve solidariteit te waarborgen.
Elkaar helpen vraagt ander taalgebruik
Femmianne pleit verder voor een verandering in taalgebruik, weg van termen als "zelfredzaamheid" naar een focus op onderlinge afhankelijkheid en kwetsbaarheid. Dit vereist aandacht voor verschillen in beperkingen, om ervoor te zorgen dat mensen met een ondersteuningsvraag niet constant aan de norm hoeven te voldoen, maar dat hun specifieke behoeften worden erkend en gehonoreerd.
Femmianne Bredewold, antropoloog, socioloog en buitengewoon hoogleraar ‘Samenleven met verschil’
Groen werkt vanuit een andere kijk op mentaal welzijn
Dide Hoop, pedagogisch wetenschapper is vanuit haar eigen ervaring met de jeugd ggz het expertisecentrum ‘GROEN’ begonnen. Groen werkt vanuit een andere kijk op mentaal welzijn. We willen dat het hulpaanbod menselijk, liefdevol en vooral gelijkwaardig is en dat we dit samen doen. Dide vertelt vanuit de praktijk van het expertisecentrum Groen voor jeugd en gezin bij Herlaarhof (Reinier van Arkel).
Gedeeld eigenaarschap
We zijn gestart met 4 partijen: GGD, ggz, huisartsen en gemeenten die samen verantwoordelijk zijn voor financiën en personeel. Andere partijen zoals jeugdzorg en welzijn zijn daarna aangehaakt. We kunnen hierdoor heel gemakkelijk op en afschalen van zorg naar sociaal domein. We zijn nu na 7 jaar gecontracteerd voor heel Noord Oost Brabant.
Hoe verbind je met jongeren?
Het is leuk en hip om bij ons te komen. Jongeren komen vanuit de huisarts, de ggz of het sociaal domein bij Groen. Ze kunnen ook zichzelf aanmelden. Er is geen indicatie nodig. Ook ouders van jongeren die geen hulp kunnen of willen ontvangen, kunnen bij Groen terecht. We zijn met ervaringsdeskundigen aanwezig op social media (TikTok, snapchat) en we geven lessen op scholen.
Groen participeert in ‘W(elkom) in de Wijk’. De tuinderij van Groen is toegankelijk voor burgers; sportfaciliteiten worden gedeeld met bewoners van de wijk. Bij vragen vanuit het sociaal domein is Groen beschikbaar om mee te denken. Er zijn dus tal van verbindingen met de buurt. Daar moet je wel veel in investeren. Zo weten veel jongeren de weg naar ons te vinden en ontstaat verbinding met jongeren.
Aanbod op alle dimensies van positieve gezondheid
Groen werkt vanuit het gedachtengoed van positieve gezondheid. Als een jongere komt, wordt samen gekeken op welke dimensie van positieve gezondheid hulp gewenst is. Groen heeft op al die dimensies een aanbod. Ervaringskennis, vakkennis en specialistische kennis worden gelijkwaardig ingezet. Het team bestaat uit diverse professionals zoals verpleegkundig specialisten, spv'ers, pedagogen, koks en jongerenwerkers. Digitale tools zoals VR worden ingezet om het netwerk van jongeren in kaart te brengen en hen te ondersteunen in hun traject.
Dide Hoop, pedagogisch wetenschapper, toezichthouder en bestuurslid van Phrenos
Duurzaam en groen
Gesprekken vinden plaats in natuurlijke omgevingen zoals tiny houses en tuinkamers, wat bijdraagt aan een duurzame werkwijze. Uit eigen onderzoek blijkt dat terugval minimaal is, met een gemiddelde zorgduur van 9,5 maanden voor jongeren onder de 18 en 5,8 maanden voor 18-plussers.
Meer informatie via de community volwaardig burgerschap
Meer informatie delen we ook via de ggz community volwaardig burgerschap. Hier vind je binnenkort ook de verkorte verslagen van de netwerkbijeenkomsten. Nog geen deelnemer? Meld je aan voor deze community via: community volwaardig burgerschap